जागतिक महिला दिन आणि डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचे महिलांसाठी योगदान

 जागतिक महिला दिन आणि डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचे महिलांसाठी योगदान

8 मार्च हा जागतिक महिला दिन म्हणून संपूर्ण जगभरात साजरा केला जातो. हा दिवस महिलांच्या हक्कांची जाणीव, समानता, आणि सशक्तीकरणाचा संदेश देणारा आहे. भारतात महिलांच्या हक्कांसाठी आणि समाजातील त्यांच्या स्थानाच्या उन्नतीसाठी डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी अतुलनीय कार्य केले आहे. त्यांनी महिलांना शिक्षण, संपत्तीवरील हक्क, कायदेशीर संरक्षण आणि राजकीय प्रतिनिधित्व मिळवून दिले.

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर आणि भारतीय महिला सक्षमीकरण

१) महिलांसाठी शिक्षण आणि आत्मनिर्भरता

"शिका, संघटित व्हा, संघर्ष करा!" हा बाबासाहेबांचा संदेश केवळ दलित समाजापुरता मर्यादित नव्हता, तर तो संपूर्ण भारतीय महिलांसाठीही प्रेरणादायी ठरला.

✔ १९२७ मध्ये त्यांनी मनुस्मृतीचा जाहीर दहन केला, कारण त्यात महिलांवरील अन्याय आणि भेदभावाचा उल्लेख होता.

✔ १९४२ मध्ये नागपूर येथे त्यांनी महिलांसाठी परिषद घेतली आणि त्यांना शिक्षण व स्वावलंबनासाठी प्रोत्साहित केले.

✔ त्यांनी स्त्रियांना केवळ घरातच न राहता शिक्षण आणि अर्थार्जनात सहभागी होण्याचा सल्ला दिला.

२) हिंदू कोड बिल – भारतीय महिलांसाठी क्रांतिकारक विधेयक

डॉ. आंबेडकरांनी महिलांना समान हक्क मिळावेत म्हणून "हिंदू कोड बिल" आणले.

या विधेयकामुळे महिलांना –

✔ संपत्तीतील समान हक्क

✔ घटस्फोटाचा अधिकार

✔ बहुपत्नीत्वावर बंदी

✔ विधवा पुनर्विवाहाचा हक्क

✔ दत्तक घेण्याचा समान अधिकार

मात्र, या विधेयकाला प्रचंड विरोध झाला, आणि बाबासाहेबांनी कायदा मंत्रीपदाचा राजीनामा दिला. नंतर त्यांच्याच विचारांवर आधारित कायदे स्वीकारले गेले, आणि भारतीय महिलांना हक्क मिळाले.

३) महिला कामगार हक्क आणि श्रम कायदे

बाबासाहेबांनी महिला कामगारांसाठी विशेष कायदे तयार केले –

✔ "मॅटर्निटी बेनिफिट अॅक्ट, १९४२" – गरोदर महिलांना प्रसूती रजा आणि आर्थिक मदतीचा हक्क मिळवून दिला.

✔ कामाच्या ठिकाणी महिलांसाठी सुरक्षित वातावरण निर्माण करण्यावर भर दिला.

✔ समान कामासाठी समान वेतनाचा आग्रह धरला.

४) भारतीय संविधानात महिलांसाठी विशेष तरतुदी

भारतीय संविधान लिहिताना बाबासाहेबांनी महिलांच्या संरक्षणासाठी आणि समानतेसाठी महत्त्वपूर्ण कलमे समाविष्ट केली.

✔ कलम १४ – स्त्री-पुरुष समानता

✔ कलम १५(३) – महिलांसाठी विशेष कल्याणकारी कायदे

✔ कलम ३९(d) – पुरुष आणि महिलांना समान वेतन

✔ कलम ४२ – महिलांसाठी सुरक्षित कामाच्या परिस्थितीची हमी..

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी भारतीय महिलांना शिक्षण, संपत्तीवरील हक्क, सामाजिक न्याय आणि राजकीय प्रतिनिधित्व मिळवून दिले. आज भारतातील महिलांना असलेले हक्क आणि स्वातंत्र्य हे बाबासाहेबांच्या संघर्षामुळे शक्य झाले आहे.

🔹 जागतिक महिला दिनानिमित्त त्यांच्या विचारांना वंदन!

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या विचारांवर आधारित

---

 "जागतिक महिला दिन," "महिला सशक्तीकरण," 

"डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर महिलांसाठी योगदान," 

"Hindu Code Bill," "Indian Women Rights"

 #WomensDay #AmbedkarAndWomen #WomenEmpowerment